افرادی با وعده جواز کسب اجاره ای مبالغی را از متقاضیان دریافت می کنند تا پروانه کسب خود را به عنوان ضمانت یا وثیقه در اختیار آن ها قرار دهند. اما آیا این عمل از لحاظ قانونی قابل توجیه است و اگر خیر چرا چنین اتفاقی رواج دارد؟
پروانه کسب مجوزی معتبر است که با استفاده از آن دارنده مجاز به فعالیت در کسب و کار تخصصی خود می شود. اعتبار این مجوز موجب کاربرد آن جهت دریافت وام تسهیلات بانکی، عقد قراردادهای مختلف، ضمانت یا وثیقه برای زندانی و غیره می شود. در هر حال تمامی این امتیازات تنها شامل شخص دارنده جواز کسب است و او نمی تواند این امتیازات را به شخص دیگری منتقل کند. به همین جهت مسئله ای به نام جواز کسب اجاره ای موضوعی تعریف نشده از لحاظ قانونی به شمار می رود. اجاره دادن پروانه کسب امکان سو استفاده از این مجوز را فراهم می کند که به ضرر دارنده و حتی اجاره کننده تمام خواهد شد.
علت رواج دلالی با عنوان جواز کسب اجاره ای
یکی از دلایلی که موجب سو استفاده دلال می شود این است که یک جواز کسب می تواند برای چندین نفر به ضمانت گذاشته شود بدون اینکه امکان شناسایی آن وجود داشته باشد. به این خاطر که جواز کسب ضبط نمی شود و تنها یک کپی از آن در اختیار دادگاه قرار می گیرد و این مسئله از جمله مشکلات سیستم قضایی کشور است.
مسئله بعدی مربوط به اتحادیه ها است. بسیاری از افراد در محل کسب اجاره ای فعالیت می کنند. به همین خاطر امکان دارد که پس از پایان مدت اجاره به دلایل مختلف فعالیت خود را در رسته مورد نظر کنار بگذارد. در این حالت جواز کسب همچنان در اختیار دارنده باقی می ماند و اتحادیه هیچ نظارتی روی نحوه استفاده از این مجوز ندارد.
